صفحه شخصی دکتر مهری بهار
دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
صفحه شخصی دکتر مهری بهار
دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهراندانلود مقاله: تلویزیون عامل تغییر یا آسیب آفرینی فرهنگی
مقاله تلویزیون عامل تغییر یا آسیب آفرینی فرهنگی توسط دکتر مهری بهار نگارش شده و در نشریه مطالعات فرهنگی و ارتباطات ۱۳۸۴ شماره ۲ و ۳ به چاپ رسیده است.
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نحوه و میزان اثرگذاری تلویزیون بر مراسم عزاداری و در نتیجه تغییر فرهنگ یا آسیب آفرینی در آن است. با توجه به هدف یاد شده پرسش های اصلی مقاله عبارت هستند از: رسانه ای چون تلویزیون در ایران چگونه و در چه سطحی فرهنگ جامعه را تحت تاثیر قرار داده است؟ آیا تاکید بر وجه مراسمی در برنامه ها موجب نشده است تا فرهنگ ساختار نمایشی بیابد؟ به عبارت دیگر، آیا رسانه موجب نشده است تا فرم مراسم زیبا و نمایش گونه گردد و در مقابل توجه کمتری به معنای مراسم دینی از طرف مخاطبان صورت پذیرد.
دانلود مقاله: تحول معنایی خانواده در اسناد قانون توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
تغییرات فرهنگی و چالش‌های آن در ایران
نشست تحصصی تغییرات فرهنگی ایران یکی از برنامه های موفق در حوزه بررسی های جامعه شناختی جامعه ایرانی است که در سال 1396 توسط دفتر دانشگاهی انجمن جامعه شناسی ایران با سخنرانی دکتر مهری بهار و دکتر تقی آزاد ارمکی برگزار شد.
دکتر مهری بهار در این نشست با تاکید بر یافته های تجربی پژوهشی که در خصوص وقف انجام داده بود با اشاره به ورود گروه های مرجع جدید به ساحت وقف که عموماً متشکل از زنان اند به تغییر ساحت متصلب کنش‌های دینی خیرخواهانه به ساحت منعطف اشاره نمود.
دکتر مهری بهار در بخش دوم این نشست بحث خود را مطرح کرد و گفت: پرداختن به کار خیّر از ساحتی دینی به امری اجتماعی تغییر یافته و در این مسیر گروههای حاشیه‌ای در حال تبدیل شدن به گروه مرجع هستند.
دکتر «مهری بهار» در نشست تخصصی علمی «تغییرات فرهنگی و چالش های آن در ایران» با بیان اینکه تخصص من مطالعه بر روی ساحت امر خیر در ایران است، اظهار کرد: خیّر از ساحتی دینی به امری اجتماعی تغییر یافته است.
وی گفت: یکی از بحث های اصلی که در حوزه دین اتفاق می افتد بحث تغییر خیر از یک بحث دینی به حرکتی جمعی تبدیل شده است، این شاید منجر به ورود گروه هایی مرجع مانند هنرمندان، بازیگران سینما به این حوزه شده است.
دانشیار دانشگاه تهران تصریح کرد: اگر مراسم مذهبی بر محور خطابه و روضه خوانی بود الان با پدیده‌ای به نام مداحی پاپ روبرو هستیم. فوتبالیست‌ها هنرمندان و گروههای مرجع زمینه را برای این تغییرات ایجاد کرده‌اند، عنصر مهم دیگر گروههای خاموش و حاشیه ای بودند که خیلی محوریتی نداشته اند اما جرات پیدا کرده‌اند که در متن قرار گیرند، مثلا قومیت ها، مشاغل مختلف و ورود زنان موجب تغییرات بنیادین شده است.
بهار گفت: وقتی مناسک دینی بیشتر جنبه مردمی و عامه پسند پیدا می‌کند خیریه‌ها متولد می شود که با تغیییر گروه های مرجع، فضای دینی فراغتی می‌شود و از فضای دینی فاصله می‌گیرد و بیشتر به جنبه‌های روزمره تبدیل می‌کند.
دانشیار دانشگاه تهران ادامه داد: کمپین ایجاد می شود، فضاهایی که قبلا در حیطه شخصی روحانیون بود، به دست دیگران می افتد و زنان خیلی مهم تر می‌شوند، در این تغییر به دلیل تغییر ماهیت، هیجان های عمومی بوجود می آید که در زلزله و سقوط هواپیما خود را نشان می دهد و کنشگران جدیدی متولد می‌شوند که می توانند هیجان عموم را برانگیزند.
بهار تصریح کرد: وقتی تکنولوژی، گروههای مرجع حاشیه ای را منشاء هیجان عمومی می کنند و مراکز رسمی را به حاشیه می برند، در اینجا قواعد متصلب رنگ می بازند که ناشی از ورود سلایق جدید است.
وی با اشاره به یک مقاله گفت: امروز ماهیت وقف‌ها دگرگون شده و واقفان به نیازهای روزمره در وقف خود مانند مشکلات زنان بی‌سرپرست توجه می‌کنند.
دانشیار دانشگاه تهران تصریح کرد: در دوران صفویه و قاجاریه زنان تاجر یا شاهزاده یا درباری اهل وقف بودند، سوال اینجاست که آیا این فعالیت زنان در حال حاضر بازتولید شده؟ که باید گفت بله از طریق خیریه ها بازتولید شده یعنی زنان از طریق کنشگری در امور خیریه باز فعال هستند و زنان از طریق ورود به امور و کارهای دارای ماهیت دینی اما گره خورده به حرکت جمعی، این قدرت را بازتولید کرده‌اند.
دکتر بهار تصریح کرد: زنان هم واقف هستند و هم مورد مصرف را مشخص می کنند، زنان در کمک به همنوع و نوع دوستی خیلی همزادپنداری می کنند.
وی قدرت در تمایز یافتگی زنان را در این زمینه مهم برشمرد و گفت: زنان از طریق خیر خود را متمایز از دیگران می‌دانند و در واقع زنان با موسسات خیریه خود را به گروهی مرجع تبدیل کرده‌اند که در این زمینه فضای مجازی به بهترین شکل موثر بوده است.