صفحه شخصی دکتر مهری بهار
دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
صفحه شخصی دکتر مهری بهار
دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهراندانلود مقاله: نقش و جایگاه زنان در مراسم عزاداری
نقش و جایگاه زنان در مراسم عزاداری عنوان مقاله ای است که توسط دکتر مهری بهار در نشریه پژوهش زنان دوره اول پاییز ۱۳۸۰ شماره ۱ و دانشگاه موزه انسان پاریس منتشر شده است.
زنان ایرانی در دو دهه اخیر و به واقع پس از انقلاب اسلامی در مقایسه با گذشته، به نیروی اجتماعی جدیدی در تحولات تبدیل شده‌اند و نقش‌ها و وظایف تازه‌ای را برعهده‌گرفته‌اند. نقش‌هایی که در گذشته یا به آنها واگذارنشده، یا در حوزه‌ای محدود بوده و یا از عدم آگاهی و بی‌میلی آنان ناشی‌شده‌است. این مقاله در پی آن است که با روش مشاهده مشارکتی میزان و نحوه حضور زنان را در عزاداری حسینی در تهران و در مقایسه با گذشته، به‌ویژه قبل از انقلاب اسلامی بررسی کند و درواقع به این پرسش پاسخ‌دهد که در اثر تغییرات صورت‌گرفته در دهه‌های اخیر در ساختار مراسم عزاداری حسینی، چه تحولی در نقش و جایگاه زنان در این عزاداری‌ها ایجادشده‌است. در ادبیات مربوط به زنان ایران به نقش زنان در حوزه‌های گوناگون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پرداخته‌شده‌است. ولی با وجود اینکه مراسم دینی در ایران برای زنان، مشارکت عمده‌ای را به‌همراه داشته، در مطالعات علمی کمتر به آن توجه شده‌است. در واقع مقاله حاضر با مقایسه حضور زنان در عزاداری‌ها نشان می‌دهد، در گذشته مشارکت زنان در عزاداری‌ها بیشتر جنبه حاشیه‌ای داشته و امروزه زنان نقش محوری و کانونی‌تری را به‌عهده‌گرفته‌اند و فعالیت‌های جدیدی در ساماندهی، مدیریت، طراحی و برنامه‌ریزی در اجرای مراسم عزاداری و نظارت بر نحوه عزاداری ایفا می‌کنند.